Rozwijamy słuch fonematyczny dziecka
SŁUCHAMY UWAŻNIE...
ROZWIJAMY SŁUCH FONEMATYCZNY
Należy usprawniać rękę, ale równie ważne jest rozwijanie słuchu dziecka. Zaburzenia w zakresie percepcji słuchowej niekorzystnie wpływają na całokształt rozwoju dziecka. Wywołują inne rudności w nauce a niżeli zaburzenia wzroku, koordynacji wzrokowo-uchowej czy orientacji przestrzennej.Proces różnicowania dźwięków, ich analizowania i syntezowania, dokonuje się na poziomie ośrodkowego układu nerwowego, głównie w okolicy płata skroniowego kory mózgowej. Jeżeli słuchowe okolice kory mózgowej są uszkodzone lub funkcjonowanie mniej sprawne, to procesy percepcji słuchowej przebiegają nieprawidłowo. Doskonalenie procesów analityczno- syntetycznych w obrębie kory mózgowej postępuje z wiekiem dziecka. Zaburzenia te jednak pod koniec wieku przedszkolnego należy traktować jako zaburzenia funkcji słuchowej, które zakłócają prawidłowy przebieg procesu czytania i pisania.Składanie poszczególnych dźwieków w całość przy czytaniu i rozkładaniu wyrazów na odrębne dźwięki przy pisaniu, sprawia największe trudności dzieciom z obniżonym lub zaburzonym poziomem analizy i syntezy słuchowej. Wczesne wykrycie tych zaburzeń i podjęcie ćwiczeń z dzieckiem pozwoli na uniknięcie wielu trudności w przyswajaniu wiedzy.
Kształcenie percepcji słuchowej na poziomie poznawczym odbywa się poprzez:
- ćwiczenia wrażliwości słuchowej,
- ćwiczenia doskonalące spostrzegawczość słuchową i koordynację słuchowo- ruchową.
Przybliże kolejne etapy pracy w zakresie usprawniania percepcji słuchowej, a właściwie dwa pierwsze i zarazem podstawowe, a mianowicie:
I. Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacanie słownika :
- uściślanie rozumienia pojedynczych słów (nazwy zwierząt, rzeczy czy roślin itd.),
- uściślanie rozumienia zdań,
- słuchanie opowiadań (wzbogacanie słownika dziecka),
- powtarzanie wyrazów, zdań, opowiadań,
- układanie zdań ( można z kilku wyrazów),
- opowiadanie ilustracji, obrazków,
- samodzielne wypowiedzi dziecka na dany temat.
II. Kształtowanie wrażliwości słuchowej, różnicowanie dźwięków:
- odtwarzanie rytmu np. przez klaskanie,
- różnicowanie dźwięków z otoczenia (Jaki to dźwięk?),
- określanie z której strony nadchodzi dźwięk,
- porównywanie różnych dźwięków (wysoki, niski, głośny...),
- rozpoznawanie głosów z otoczenia.
III. Różnicowanie dźwięków mowy ludzkiej:
- wyodrębnianie zdań z wypowiedzi ,
- układanie zdań do obrazka,
- kończenie rozpoczętego zdania,
- wyróżnianie wyrazów w zdaniu,
- układanie zdania z wyrazów (np. Kot i płot),
- podział wyrazu na sylaby ( pole- po-le, klasa: kla-sa),
- zabawa w kończenie słowa ( pa- ...., zo- ......),
- na jaką głoskę rozpoczyna się wyraz- zabawa „Jedzie pociąg z towarami na literę ..K”,
- ćwiczenie pamięci słuchowej: powtarzanie rymowanek, wierszyków, piosenek, powtarzanie sylab, wyrazów, zdań, nauka pór roku, dni tygodnia, miesięcy.
Kolejnym etapem są ćwiczenia w czytaniu (np. domino sylabowe, dobieranie podpisów pod obrazki np. Las, kot, lis...)
na podstawie materiałów M. Micorek i A. Franczyk, K. Krajewskiej opracowała J. Kozłowska
