DIETA A ODPORNOŚĆ
DIETA DZIECKA
Dieta dziecka w pierwszych latach życia kształtuje jego późniejsze nawyki żywieniowe. Bardzo ważne jest zatem, aby już od najmłodszych lat zadbać aby jego dieta była prawidłowo skomponowana. Dziecko w wieku 3 lat może spożywać w zasadzie większość produktów, które znajdują się w diecie osoby dorosłej, więc spokojnie może Pani podać: młodą kapustę, kawałki gotowanego lub pieczonego mięsa, pomidory i inne warzywa.
Dieta dzieci powinna być jednak lekkostrawna, potrawy powinny być przygotowywane techniką gotowania, duszenia bez obsmażania, pieczenia. Nie są polecane potrawy smażone, można je podawać dziecku maksymalnie raz w tygodniu. Poza tym należy unikać podawania dzieciom potraw i produktów wzdymających i ostro przyprawionych.
Komponując posiłki dla dzieci należy pamiętać o produktach z każdej grupy piramidy żywienia, a więc: produkty zbożowe, mleko i jego przetwory, warzywa i owoce, mięso, jaja i ryby, oleje.
Jadłospis dzieci powinien być urozmaicony, skomponowany w oparciu o zdrowe i świeże produkty, tylko wtedy będziemy mieć pewność że realizuje on zapotrzebowanie dziecka na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Poza tym urozmaicone menu uczy dziecko akceptowania nowych, nieznanych mu jeszcze smaków i pomaga kształtować właściwe nawyki żywieniowe.
Produkty jakie należy wybierać dla dzieci
1. Produkty zbożowe
Warto spożywać produkty zbożowe jak najmniej przetworzone. Do diety dzieci powyżej 1. roku życia należy włączyć naturalne płatki, kasze, brązowy ryż, makaron pełnoziarnisty, owsiankę, pieczywo typu graham, powoli można wprowadzać pieczywo z dodatkami ziaren zbóż, soi, słonecznika. Białe pieczywo pszenne, wysoko przetworzone należy ograniczyć w diecie. Warto czytać etykiety produktów spożywczych i sprawdzać czy ciemna barwa pieczywa nie jest czasem „zasługą” dodatku karmelu. Takich wypieków należy unikać.
2. Mleko i produkty mleczne.
Dzieciom do 3. roku życia należy podawać pełnotłuste produkty mleczne. Wraz z tłuszczem usuwane są bowiem witaminy w nim rozpuszczalne, które są potrzebne do prawidłowego rozwoju małego dziecka. Do diety należy wprowadzić: jogurt naturalny, maślankę, kefir, sery twarogowe, ser żółty, mleko. Do 3 roku nie należy rezygnować z podawania mleka modyfikowanego typu junior.
3. Mięso, ryby, wędliny, jaja
Należy wybierać chude gatunki mięsa bez skóry– chudą cielęcinę, drób, ryby (zarówno chude jak i tłuste, 1-2 razy w tygodniu). Chude mięso czerwone i wędliny (chude, raczej drobiowe) nie powinno podawać się częściej niż 2-3 razy na tydzień. Należy unikać podrobów (kiszka, pasztetowa, parówki itp.) i przetworów mięsnych. Na tydzień dziecko powinno spożywać 3-4 jajka.
4. Warzywa i owoce
W codziennym jadłospisie dziecka nie powinno zabraknąć różnorodnych warzyw i owoców. Aby zapewnić dziecku odpowiednią podaż witamin i składników mineralnych, należy uwzględnić w diecie dziecka warzywa i owoce ze wszystkich grup: zielone, czerwone, pomarańczowe i żółte. Bardzo ważne jest urozmaicenie. Już dziecko po 1. roku życia może poznać smak cytrusów. Jeżeli nie wprowadziła ich jeszcze Pani do diety malucha, proszę zacząć od niewielkich ilości i uważnie obserwować jak dziecko zareaguje, bowiem cytrusy mogą uczulać.
5. Tłuszcze roślinne i zwierzęce
Najlepiej wybierać wysokiej jakości masło do smarowania pieczywa. Prawdziwe masło zawiera min. 82% tłuszczu.. Do surówek i sałatek należy zaś dodawać oleje roślinne: oliwę z oliwek, olej rzepakowy niskoerukowy.
Należy zrezygnować z dosalania potraw, a także używania kostek rosołowych, vegety i tym podobnych wzmacniaczy smaku. Zamiast tego można stosować zioła i naturalne przyprawy, godne polecenia są również kostki ziołowe.
Dzieci nie powinny spożywać dużej ilości cukru i słodyczy. Najlepiej wybrać jeden dzień,| w którym dziecko będzie otrzymywało wybraną przez siebie słodkość. W pozostałe dni w ramach podwieczorku najlepiej podawać świeże owoce, desery mleczne, mleczno-owocowe, koktajle mleczne, galaretki, kisiel, itp. Proszę pamiętać, żeby nigdy nie nagradzać dziecka słodyczami, uczy to bowiem nieprawidłowych nawyków żywieniowych.
mgr Agnieszka Daria Kula
Dietetyk
Smacznie i zdrowo w przedszkolu
Okres przedszkolny i edukacja żywieniowa
dzieci młodszych zajmuje priorytetowe miejsce
w kształtowaniu odpowiednich nawyków żywieniowych
oraz podnoszeniu poziomu kultury żywienia.
Prawidłowe żywienie przedszkolaka ma na celu dostarczenie dziecku odpowiednich składników pokarmowych – zarówno ilościowych, jak i jakościowych, koniecznych do jego rozwoju. Racjonalne i właściwie zbilansowane odżywianie wywiera znaczący wpływ na aktywność psychiczną, fizyczną, samopoczucie, na stosunek do zabawy, nauki i otaczającego świata.
Wiek przedszkolny trwa od 3 do 6 roku życia, a roczny przyrost wzrostu przeciętnego przedszkolaka wynosi około8 cm, natomiast przyrost ciężaru ciała waha się w zakresie ok. 2–3,5kg. Należy pamiętać również, że wiek przedszkolny jest okresem bardzo dużej ruchliwości, bowiem dzieci w tym okresie organizują sobie przeważnie zabawy ruchowe, przeplatając je okresami krótkiego, ale częstego wypoczynku, zatem większość dnia spędzają będąc w dużej aktywności fizycznej. Okres przedszkolny, a szczególnie jeśli chodzi o dzieci przebywające w grupach rówieśniczych, sprzyja zachorowaniom na różnorodne choroby, zarówno zakaźne, jak i wieku dziecięcego oraz na choroby górnych dróg oddechowych, cukrzycę, nadwagę lub niedowagę. Udowodniono naukowo, że niepełnowartościowe żywienie, ubogie w białko i witaminy, zmniejsza odporność dziecka i jest powodem większej skłonności do zachorowań.
Rodzice, dziadkowie i opiekunowie dzieci przedszkolnych często przeżywają niepokój z powodu pozornego braku łaknienia, dlatego właśnie przygotowanie posiłków wymaga dużej staranności, bowiem muszą być one smaczne, apetycznie skomponowane, prawidłowo zestawione i urozmaicone. A co najważniejsze… bezwzględnie muszą zawierać wszystkie niezbędne na danym etapie rozwojowym składniki pokarmowe.
Zależnie od pory roku należy serwować dziecku różne produkty spożywcze, zastępując jedne drugimi tak, aby wartość odżywcza była odpowiednia do potrzeb dziecka oraz jego codziennej aktywności fizycznej, aby wykorzystane były produkty dostępne w zależności od pór roku – w okresie letnim należy podawać dzieciom dużo owoców i warzyw świeżych, pochodzących z naszej strefy klimatycznej, które są bogatym źródłem witaminy A, C oraz żelaza i innych składników mineralnych. Zimą natomiast dużą wartość odżywczą posiadają kiszona kapusta i ogórki, warzywa korzeniowe i bulwiaste (marchew, buraki, ziemniaki, seler), które są nie tylko magazynem witamin i składników mineralnych, ale również węglowodanów i białka.
Bilansując i planując posiłki naszych najmłodszych należy pamiętać, że istnieje grupa niezbędnych produktów żywnościowych, które każde dziecko musi otrzymywać codziennie.
Doceńmy produkty, które działają jak tarcza zdrowotna.
Wtedy dziecko będzie chorować i rzadziej i krócej.
Źródła prebiotyków i probiotyków
Te składniki się uzupełniają. Probiotyki to pożyteczne bakterie, które wypierają z przewodu pokarmowego chorobotwórcze zarazki, a prebiotyki sprzyjają ich namnażaniu. Gdzie ich znajdziemy?
* Niektóre jogurty i kefiry oraz mleczne napoje fermentowane i niektóre mleka modyfikowane zawierają probiotyki. Nie wolno tych produktów dosładzać, bo zmniejsza się ich skuteczność.
* Kiszonki także są bogate w probiotyki. Trochę kiszonej kapusty lub startego kiszonego ogórka można podawać już pod koniec 1 roku życia malucha.
* W bananach, porach, cebuli, niektórych mlekach modyfikowanych czy kaszkach występują prebiotyki.
* Jabłka działają antywirusowo i chronią przed przeziębieniami. Zawierają kwercetynę- źródło witaminy C.
* Marchewka, także i dynia i żółte owoce i warzywa to skarbnica prowitaminy A, czyli beta-karotenu zwiększajacego odporność na infekcje i wzmacnia błony śluzowe.
* Czosnek dodajemy do diety po 10 miesiącu życia dziecka. Zawiera cenną allicynę, która pomaga walczyć z wirusami i bakteriami.
* Tłuste morskie ryby- to źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które chronią drogi oddechowe i płuca przed drobnoustrojami.
* Oliwa z oliwek /dzięki zawartości kwasu oleinowego/ zapobiega alergicznym zapaleniom błon śluzowych nosa.
Dodatkowe zalecenia:
1. Podajemy dziecku posiłki na ciepło, nie tylko zupki, ale i kisiel z owocami czy pieczone jabłko na deser.
2. Eliminujemy słodycze, bo osłabiają system odpornościowy i sprzyjają tworzeniu chorobotworczych drobnoustrojów.
3. Ważne jest nawadnianie organizmu, zwłaszcza w okresie grzewczym. Najlepsza jest woda, herbatki czy kompot bez cukru.
Na podstawie artykułu autorstwa Hanny Wojciechowskiej- Schwarz
Opracowała J. Kozłowska
Witamina D, słoneczna, niezwykle ważna dla naszego zdrowia. Potrzebna jest głównie do budowania kości i zębów. Wzmacnia także odporność i zmniejsza ryzyko alergii. Dbajmy więc o to, aby Dziecku nigdy jej nie brakowało. Niemowlę karmione piersią dostaje witaminę D w kropelkach. Starsze dzieci już nie. Do 3 roku życia dziecko powinno otrzymywać 18 razy więcej witaminy D w przeliczeniu na kilogram masy ciała niż osoba dorosła. Pierwsze bowiem 3 lata życia są najważniejsze dla rozwoju Dziecka!
Osoba dorosła potrzebuje od 800- 1000 j.m., a dziecko około 400 dziennie. Niestety! Badania wykazują, że dzieci nie otrzymują potrzebnej dawki witaminy D, jak również są niewłaściwie żywione i ich tryb życia pozostawia wiele do życzenia.
Słońce- darem zdrowia
Dzieci coraz mniej czasu spędzają na świeżym powietrzu, na słońcu. Chronimy je przed złońcem kosmetykami z wysokimi filtrami. Lekarze twierdzą, że słońce ma dobroczynne działanie, ponieważ pod jego wpływem organizm sam może wytwarzać tak potrzebną dla rozwoju- witaminę D. Bez witaminy D organizm nie może przyswoić wapnia i fosforu, pierwiastów potrzbnych do budowy kości i zębów. Niedobór witamy D w tym wieku może spowodować krzywicę. Witamina D wyraźnie wpływa na system nerwowy. Niedobór powoduje, że dziecko jest nerwowe, drażliwe, ma kłopoty ze snem. Brak tej drogocennej witaminy zwiększa ryzyko poważnych chorób tj. cukrzyca typu I.
Latem, gdy dziecko więcej czasu spędza na słońcu, rzadziej choruje. Dlaczego? Witamina D wspomaga bowiem komórki odpornościowe, makrofagi, które sprawnie zwalczają wirusy i bakterie. Odpowiednia dawka witaminy D zmniejsza ryzyko alergii i astmy. Może też zredukować ryzyko infekcji dróg oddechowych czy grypy nawet o 45%.
Odpowiednia dieta
Częściową dawkę witaminy D dziecko może otrzymywać z pożywieniem. Ryby morskie tj. dorsz, łosoś, makrela, są głównym jej źródłem. Od 2 roku życia dziecko może śmiało spożywać ryby dwa razy w tygodniu. Witaminę D znajdziemy również w żółtu jaj, żółtym serze i wątróbce oraz w mleku i jego przetworach. Należy tak komponować menu dziecka, aby znalazły się w nim wszystkie z podanych produktów.
Ruch to zdrowie!
Lekarze uważają, że nie wystarczy właściwa dieta dla prawidłowej mineralizacji kości oraz zmniejszenia ryzyka chorób cywilizacyjnych. Niezbędny jest ruch na świeżym powietrzu! Układ kosny dziecka będzie rozwijał się prawidłowo wówczas, kiedy będzie się ono ruszało. Dlatego Kochani Rodzice, zadbajcie o to, by Wasze DZIECKO było aktywne!
Uzupełnianie witaminy D
Pedriatra zaleci nieraz uzupełnianie witaminy D, zwłaszcza w okresie od października do marca. Jest to niezwykle ważne, aby w okresie jesienno- zimowym organizm poradził sobie z wytwarzaniem witaminy D.
Ciekawoski:
Węgorz- 1200 j.m. /zawartość wit. D w 100g/
Śledź w oleju- 808 j.m.
Pieczony łosoś- 540 j.m.
Tuńczyk z puszki- 200 j.m.
Żółty ser - 7,6- 28 j.m.
Mleko krowie - 04-1,2 j.m.
Na podstawie artykułu Aldony Kwiecińskiej " Słoneczna witamina D ważna dla zdrowia" opracowała mgr Jadwiga Kozłowska
