Publiczne Przedszkole w Rybarzowicach

MATEMATYKA JUŻ W PRZEDSZKOLU

         Edukacja matematyczna najmłodszych powinna być postrzegana  szeroko. To nie tylko nauka liczenia, ale i kształtowanie odporności emocjonalnej oraz intensywny rozwój dziecka. Wiek przedszkolny jest szczególnym okresem w rozwoju dziecka z uwagi na sposób poznawania rzeczywistości. W tym okresie następuje znaczny postęp w rozwoju umysłowym dziecka.

          Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jasno określa cele, które służą wspomaganiu rozwoju dzieci w zakresie kształtowania pojęć matematycznych, uwzględniając ich potrzeby i możliwości rozwojowe. Punktem wyjścia do określenia kompetencji matematycznych dziecka są cele i treści zawarte w programach nauczania.

Prof. Edyta Gruszczyk- Kolczyńska uważa, że celem edukacji matematycznej w przedszkolu powinno być:

- rozwijanie inteligencji operacyjnej, czyli wspomaganie rozwoju dziecka poprzez kształtowanie procesów różnicowania i klasyfikacji, przekształcania, umiejętności wyznaczania konsekwentnych serii, przewidywania wydarzeń, po doświadczenia z zastosowaniem obranej jednostki pomiaru,

- kształtowanie odporności emocjonalnej, czyli stwarzanie warunków do rozwoju zdolności kierowania zachowaniem umożliwiającym rozwiązanie zadania wymagającego wysiłku opanowania napięcia czyli: wdrażanie do rozumienia komunikatów, uczenie sposobów radzenia sobie z przeszkodami utrudniającymi wykonanie zadania, rozwijanie zdolności do znoszenia nadmiernych napięć emocjonalnych,

- kształtowanie intuicji matematycznych czyli uczenie liczenia z przestrzeganiem następujących reguł: każdy liczony przedmiot dziecko wskazuje gestem i wymawia kolejny liczebnik, nie pomija liczonych przedmiotów i nie liczy podwójnie, liczebniki wymawia w stałej kolejności, ostatni liczebnik określa liczbę wszystkich liczonych obiektów, wynik liczenia nie zależy od kolejności liczenia,

- wdrażanie do układania i rozwiązywania prostych zadań czyli zdobywanie umiejętności przekształcania sytuacji życiowych w zadania ,,do rozwiązania”, stopniowe wdrażanie dzieci w strategie intelektualne potrzebne do zdobycia tej umiejętności.

W przedszkolu nauczyciel powinien stwarzać dziecku możliwość do poszukiwania i zdobywania doświadczeń, w tym matematycznych. Ważne jest to,  aby wykonywana czynność intelektualna była powtarzana w różnych sytuacjach. Poznawanie przez dzieci pojęć matematycznych i opanowanie prostych operacji powinno następować w czasie samodzielnego działania.

Autorka „Dziecięcego liczenia”  zauważa, że w edukacji matematycznej przedszkolaków najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka. To one rozwijają myślenie i wzmacniają odporność, stanowiąc podbudowę do tworzenia pojęć i rozwijania umiejętności.

Ogromną rolę w rozwijaniu kompetencji matematycznych u dzieci  spełniają zabawy i gry dydaktyczne. Kształtują pojęcia matematyczne, pomagają dzieciom w zdobywaniu doświadczeń w zakresie działań matematycznych, ćwiczą technikę rachunkową, umożliwiają zrozumienie trudnych pojęć matematycznych, pozwalają na samodzielne wyciąganie wniosków.

Dzieci 3 i 4 letnie działają na płaszczyźnie manipulacyjnej i ruchowo - spostrzeżeniowej, dzieci 5 letnie działają praktycznie na przedmiotach, ich aktywność umysłowa związana z poznawaniem świata odbywa się w procesie spostrzegania i obserwacji, a 6 - latek dłużej skupia uwagę i szybciej przyswaja wiedzę.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego określa, jakie umiejętności powinno posiadać dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego,

2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych,

3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi,

4) rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów,

5) wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, krokami, stopa za stopą,

6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

               Warto pamiętać, żeby nie wykładać dziecku „suchej” teorii, ale wykorzystywać różne rekwizyty. Dziecko może liczyć na konkretach tak długo, jak będzie tego potrzebowało. Nauka liczenia przez dziecko wymaga od dorosłych wiele cierpliwości, czasu i mnóstwa ćwiczeń. Życząc sukcesów edukacyjnych, zachęcam do lektury książki E. Gruszczyk-Kolczyńskiej „Dziecięca matematyka”. 
Opracowała Jadwiga Kozłowska